بهینه‌سازی رنگرزی الیاف پشمی فرش دستباف با عصاره میوه اوپنتیا: ارزیابی ویژگی‌های رنگی و پایداری

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه هنر شیراز

2 دانشیار، گروه مهندسی نساجی و پوشاک، واحد قائم‌شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائم‌شهر، ایران.

3 دانشیار گروه شیمی، واحد قائم‌شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائم‌شهر، ایران.

4 دانشجوی دکتری، گروه مهندسی نساجی و پوشاک، واحد قائم‌شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائم‌شهر، ایران.

10.30509/jcst.2025.167490.1254

چکیده

این پژوهش به بررسی استفاده از عصاره میوه اوپنتیا به عنوان یک رنگزای طبیعی در رنگرزی الیاف پشمی می‌پردازد. با استفاده از روش طراحی آزمایش (RSM)، تأثیر پارامترهای مختلف شامل غلظت رنگزا (30-100%)، غلظت دندانه (0-10%)، دما (30-100 درجه سانتیگراد)، زمان (20-100 دقیقه) و pH (3-11) بر ویژگی‌های رنگی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که عصاره میوه اوپنتیا قابلیت ایجاد طیف رنگی متنوعی از قرمز تا قهوه‌ای را داراست. شرایط بهینه رنگرزی در دمای 90 درجه سانتیگراد، زمان 90 دقیقه و pH حدود 4-7 به دست آمد. استفاده از دندانه‌های مختلف تأثیر قابل توجهی بر ثبات رنگ داشت، به طوری که دندانه آهن بهترین ثبات شستشویی و دندانه مس بهترین ثبات نوری را نشان دادند. آنالیزهای آماری تأیید کرد که تمامی پارامترهای مورد بررسی تأثیر معناداری p<0.001) ) بر کیفیت نهایی رنگ دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Optimization of Wool Yarn Dyeing for Handwoven Carpets Using Opuntia Fruit Extract: Color Properties and Fastness Evaluation

نویسندگان [English]

  • Saeedeh Rafiei 1
  • Peiman Valipour 2
  • Zinatossadat Hosseini 3
  • Omid Alaie 4
1 Shiraz University of Art
2 Associate Professor, Department of textile, Apparel and fashion, Qaemshahr branch, Islamic Azad
3 Associate Professor, Department of Chemistry, Qaemshahr Branch, Islamic Azad University, Qaemshahr, Iran
4 Ph. D. Student, Department of textile, Apparel and fashion, Qaemshahr branch, Islamic Azad University, Qaemshahr, Iran
چکیده [English]

This research investigates the use of Opuntia fruit extract as a natural dye in wool fiber dyeing. Using Response Surface Methodology (RSM), the effects of various parameters including dye concentration (30-100%), mordant concentration (0-10%), temperature (30-100°C), time (20-100 minutes), and pH (3-11) on color properties were studied. Results showed that Opuntia fruit extract can produce a diverse color spectrum ranging from red to brown. Optimal dyeing conditions were achieved at 90°C temperature, 90 minutes' duration, and pH around 4-7. The use of different mordants had a significant impact on color fastness, with iron mordant showing the best wash fastness and copper mordant demonstrating the best light fastness. Statistical analyses confirmed that all investigated parameters have a significant effect (p<0.001) on the final color quality.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Natural dyeing
  • Opuntia ficus-indica
  • wool fibers
  • RSM optimization
  • color fastness
  • handwoven carpet
علوم و فناوری رنگ

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 17 تیر 1404

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار