تأثیر نانومواد بر فرش دست‌باف رنگرزی شده با ماده رنگزای طبیعی اسپرک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 انجمن علمی فرش ایران

2 دانشکده مهندسی نساجی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

3 مرکز ملی فرش ایران

چکیده

امروزه، با توجه به کیفیت فرش دست‌باف ایران و اهمیت اقتصادی این صنعت، یک نیاز رو به رشد برای تحقیق وپژوهش در زمینه کاربرد ذرات نانو بر روی الیاف طبیعی و بهبود خواص فیزیکی و رنگرزی آن وجود دارد. در اینتحقیق، ابتدا نخ‌های پشمی با زاج ‌سفید و اسید استیک دندانه ‌شده، سپس با ماده رنگزای طبیعی اسپرک رنگرزی شدند. بعداز رنگرزی، فرش‌ بافته‌شده و روی آن در سه مرحله تکمیل با نانونقره، نانودی‌اکسید تیتانیم و نانواکسید آلومینیم صورت گرفت. سپس، خواص ریخت‌شناسی، مؤلفه‌های رنگی و قدرت‌رنگی، خودتمیزشوندگی، مدت‌زمان جذب رطوبت، زاویه ‌تماس، خواص بوزدایی، بررسی تغییرات شیمیایی و ضدباکتری نمونه‌ها بررسی‌شده است. نتایج نشان می‌دهند که خاصیت آب‌دوستی، قرمزی و روشنایی نمونه‌ها بهبود ‌یافته است. همچنین، قدرت رنگی نمونه‌ها کاهش یافت. خواص ضدبو نمونه‌ها بعد از عملیات تکمیل، مطلوب ارزیابی گردید. علاوه بر این، خواص ضدمیکروبی نمونه‌ها در مقابل دو میکروب E.coliوS.aureusبسیار خوب بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Effect of Nanomaterials on Dyed Handmade Carpet with Weld Natural Dye

نویسندگان [English]

  • F. Malekan 1
  • M. M. Khajeh Mehrizi 2
  • S. M. veysian@yahoo.com 3
1 Iran Carpet Scientific Association
2 Faculty of Textile Engineering, Yazd University, Yazd, Iran
3 Expert of Iran National Carpet Center
چکیده [English]

Nowadays, considering the quality of Iran handmade carpet and the economic importance of this industry, there is a growing need for research on the application of nanoparticles on natural fibers and the improvement of its physical and dyeing properties. In this study, firstly, woolen yarns were mordanted with alum and acetic acid, and then dyed with weld natural dye. After dyeing, carpet was woven and it was treatment in three stages with three types of Nano-silver, Nano-titanium dioxide and Nano-alumina oxide. Then, morphologic properties, color values and color strength of samples, self-cleaning, moisture absorption time, contact angle, deodorizing properties, chemical and anti-bacterial activities of samples have been investigated. The results showed that the hydrophilic properties and redness and brightness values of samples is improved. Also, color strength of samples was reduced. Evaluation of the deodorizing properties of the samples after finishing treatment was suitable. Moreover, the antimicrobial properties of the specimens against E. coli and S. aureus microbes were very good.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Handmade carpet
  • Nano silver
  • Weld
  • Woolen yarn
  • Antimicrobial properties

مراجع

  1. م. منتظر، م. ویسیان، م.ا. حیدری، محمدابراهیم، طبیعت‌گرایی در رنگرزی الیاف پروتئینی (پشم و ابریشم). چاپ اول، ناشر مرکز ملی فرش ایران، تهران. 1388، 1، 7-15، 104.
  2. O. Otłowska, M. Slebioda, A. Kot-Wasik, 1, J. Karczewski, and M. Sliwka-Kaszynska, Chromatographic and spectroscopic identification and recognition of natural dyes, uncommon dyestuff components, and mordants: Case Study of a 16th Century Carpet with Chintamani Motifs. Molecules. 23, 2(2018), 339.
  3. M. R. Shahparvari, M. Safi, S. Safapour, K. Gharanjig, Compatibility of natural dyes on aluminum pre-mordanted woolen yarns by determination of diffusion coefficient. Fibers Polym. 19, 8(2018), 1663-1669.
  4. م. حیاتی، رنگرزی الیاف با رنگ‌های طبیعی. چاپ اول، مؤسسه آموزش علمی کاربردی جهاد کشاورزی، تهران. 1384، 88-87.
  5. ز. مریدی مهدیه، ش. شکرریز، ف. افشار طارمی، م. منتظر، اثر توأم نانو ذرات‌دی‌اکسید تیتانیم و نقره بر بهینه‌سازی رنگبری فتوکاتالیستی پارچه پنبه/پلی‌استر، سومین همایش ملی تکنولوژی‌های نوین در شیمی، پتروشیمی و نانو ایران، مرکز پژوهش‌های صنعتی و معدنی، دانشگاه شهید بهشتی، (1395).
  6. س. علیایی، ک. قرنجیگ، س. صفاپور، م. اعتضاد، بررسی خواص ضد میکروبی نخ پشمی اصلاح شده با آلجینات سدیم- نانو دی اکسید تیتانیوم جهت کاربرد در فرش دستباف، پنجمین همایش ملی فناوری نانو: از تئوری تا کاربرد، موسسه آموزش عالی جامی، اصفهان، (1395).
  7. ز. مریدی مهدیه، ش. شکرریز، ف. افشار طارمی، م. منتظر،  بررسی اثر کرونا بر خودتمیزشوندگی پارچه پنبه/پلی‌استر پوشش داده‌شده با نانوذرات TiO2/Ag، دهمین کنفرانس ملی مهندسی نساجی ایران، دانشگاه صنعتی اصفهان، (1395).
  8. م. واعظی، م. اشرفی اسلامی، س. اکبری، ا. حنجانی روشن، حفاظت الیاف پشم فرش‌های دستباف رنگرزی شده با رنگزای طبیعی روناس در برابر باکتری‌های مخرب محیطی توسط نانوذرات نقره کلوئیدی مجله مواد و فناوری‌های پیشرفته. (1392)۲‌، 57- 53
  9. ع. نظری، م. منتظر، م.ک. رحیمی، تکمیل هم‌زمان ضدمیکروب و ضدچروک کالای پنبه‌ای سفید و کاتیونی شده با استفاده از نانو تیتانیوم‌دی‌کسید و بوتان تتراکربوکسیلیک اسید مجله علوم و تکنولوژی پلیمر (1388)۱، 51-41،
  10. آ. بشری، کاربرد نانوفناوری در فرایند تکمیل منسوجات. سیستم جامع آموزش فناوری نانو، دوره کاربردهای فناوری نانو، درس نساجی، جلسه اول. 1393.
  11. C. Guozhong, Nanostructures and Nanomaterials: synthesis, properties and applications. London, Imperial college press. 2004.
  12. ا. کتوئی‌زاده‏، س.م. زبرجد، ک. جانقربان، سنتز نانوذرات دی‌اکسیدتیتانیم و تولید تکستایل‌های فوق آب‌دوست در دمای پایین، ‏نهمین کنفرانس ملی مهندسی نساجی ایران،‏ دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران، (1393).
  13. M. Khajeh Mehrizi, M. Veysian, F. Malekan, Investigation of morphological and antibacterial properties of dyed carpets with natural dyes weld and walnut, The 7th International Color & Coating Congress, Amirkabir University of Technology, Tehran, Iran, (2017), 19-21.
  14. س. گل گندمی، ع. ا. صباغ الوانی، ع. بقایی، ح. سامعی، ر. سلیمی، س. ا. ع. مصطفوی موسوی، نانو رنگدانه‌های دی‌اکسیدتیتانیم سیاه: سنتز، ویژگی‌ها و کاربردها. نشریه علمی مطالعات در دنیای رنگ. (1397)، 4، 38-23.
  15. F. Shokoofehpoor, S. H. Mousavi, A. Mohammadi, M. A. Zanjanchi,γ-CD-functionalized TiO2 nanoparticles For the photocatalytic degradation of organic dyes, Prog. Color Colorants Coat. 13 (2020), 23-39
  16. م. قائمی‌زاده، م. خواجه‌مهریزی، کاربرد فتوکالیست‌ها و عوامل مؤثر بر آن‌ها در تصفیه پساب‌های رنگی. نشریه علمی مطالعات در دنیای رنگ. (1398)، 2، 20-9.
  17. ا. ‌حاجی، رنگرزی الیاف پشم با ضایعات گیاهی به‌منظور تهیه فرش با خاصیت ضدمیکروب، اولین جشنواره علمی هنری ترنج، 1389.
  18. س. سیف‌الله زاده، م. منتظر، خودتمیزشوندگی لکه متیلن‌بلو و اسیدبلو ۱۱۳ روی پارچه پشم/ پلی‌استر عمل شده با نانودی‌اکسیدتیتانیوم زیر نورفرابنفش بدون زردی. نشریه علمی علوم و فناوری رنگ. (1389)، 4، 123-115.
  19. ا. بهزادنیا، تکمیل ضدمیکروب پارچه پشمی توسط نانوذرات TiO2 و نیترات نقره، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، ایران، 1388.
  20. Hu. Zhang, K. R. Millington & Xu. Wang, The photostability of wool doped with photocatalytic titanium dioxide nanoparticles. Polym. Degrad. Stab. 94(2009), 278–283.
  21. B, Tang, J. Wang, Xu, Shuping, T. Afrin, J. Tao, Xu. Weiqing, Lu. Sun & X. Wang, Function improvement of wool fabric based on surface assembly of silica and silver nanoparticles. Chem. Eng. J. 15(2012), 366–373.
  22. H. Barani, M. Montazer, N. Samadi, T. Toliyat, M. Khorashadi Zadeh & B. de Smeth, Application of Nano Silver/Lecithin on Wool through Various Methods: Antibacterial Properties and Cell Toxicity. J. Eng. Fibers Fabrics. 9, 4(2014), 126-134.
  23. S. Kimiagar, M. Shamloo, N. Rashid, Antibacterial properties of silver nanoparticles, National Conference on Nanotechnology and Green Chemist. NCNG. (2013)- 0076.
  24. م. حسین‌خانی، م. منتظر، ص. اسکندرنژاد، م.ک. رحیمی، ضدمیکروبی کردن نخ پشم ایرانی به همراه بهبود ظرافت آن به‌وسیله به‌کارگیری کشش و ترکیبات نیترات نقره و بی‌سولفیت سدیم به‌صورت هم‌زمان. دو فصلنامه علمی- پژوهشی گلجام. انجمن علمی فرش ایران، شماره (1390)18، 71-80.
  25. M. Khajeh Mehrizi, H. Mashroteh, N. Nabizadeh Moghadam, Improvement of antibacterial, deodorIizing and moisture propertles of polyester woven fabrics as medical textiles. International Conference on Medical Textiles and Healthcare Products. Medtex, (2015), 66-71.
  26. A. Sivakumar, R. Murugarr, K. Sundaresan, S. Periyasamy, UV protection and self-cleaning finish for cotton fabric using metal oxide nanoparticles. Indian J. Fibre Text. Res. 38(2013), 285-292.
  27. M. Khajeh Mehrizi, S. M. Mortazavi, D. Abedi, The Antimicrobial Characteristic Study of Acrylic Fiber Treated with Metal Salts and Direct Dyes. Fibers Polym. 10(2009), 601-605.
  28. س. احمدی، تأثیر مشخصات ساختمانی فرش دست‌باف (نوع گره، جنس نخ چله وتعداد لای نخ پرز) در تعیین خواص عملکردی آن، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده هنر و معماری اردکان، گروه فرش (مواد اولیه و رنگرزی)، ایران، 1393.
  29. ن. هدایتی، ح. نجفی، م. خواجه مهریزی، س. م. بیدکی، نور اکسایش پساب رنگینه های پراکنده با ساختارهای مختلف به کمک فرآیند UV/H2O2، علوم و فناوری نساجی، (1391) 3، 173-167.
  30. س.م. ساداتی تیله‌بن، ر. نوروز بیگی، تولید سطوح آبگریز با پوشش دهی اکسید قلع بر روی پایه آلومینیم: مدل‌سازی و تحلیل با استفاده اط شبکه عصبی. نشریه علمی علوم و فناوری رنگ، (13۹8) 13، 211-222
  31. R Jafary, M Khajeh Mehrizi, S Hekmatimoghaddam, A Jebali, Antibacterial property of cellulose fabric finished by allicin-conjugated nanocellulose. J. Text. Inst. 106(2015), 683-689.
  32. م. منتظر، ف. داداشیان، ک. فرهودی، تاثیر آنزیم پروتئاز در شرایط اسیدیروی خواص و رنگ‌پذیری پارچه پشمی. نشریه علمی علوم و فناوری رنگ. (1388)3، 80-73.
  33. ب. انصاری، م. خواجه‌مهریزی، ا. حاجی، رنگرزی کالای پشمی آماده‌سازی شده به کمک پلاسمای اکسیژن با رنگزای طبیعی گل ریواس. نشریه علمی علوم و فناوری رنگ. (1394)9، 143-135.
  34. آ. الماسیان، م. پروین‌زاده‌گشتی، رنگبری رنگزای بازیک برروی الیاف پشم پوشش داده شده با نانو ذرات دی‌اکسید زیرکونیوم با پرتودهی فرابنفش. نشریه علمی علوم و فناوری رنگ. (1392)7، 13-1.
علوم و فناوری رنگ
دوره 14، شماره 3
مهر 1399
صفحه 203-214

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار