رنگرزی پارچه پشمی با ماده رنگزای طبیعی اسپنددانه: بررسی عوامل موثر بر قدرت رنگی به کمک روش رویه پاسخ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشکده مهندسی نساجی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

چکیده

یافتن مواد رنگزای طبیعی جدید با دسترسی آسان، قدرت رنگی مناسب، کم هزینه و باثبات یکی از موضوعات مورد علاقه محققان است. در این مقاله از اسپنددانه به عنوان یک ماده رنگزای طبیعی جدید برای رنگرزی الیاف پشم استفاده شده است. این محصول گیاهی به وفور و به صورت خودرو و رایگان در بسیاری از مناطق ایران یافت می‌شود. سه عامل دمای رنگرزی، مقدار اسیدی بودن حمام رنگرزی و مقدار دندانه زاج سفید به عنوان متغیرهای اصلی تحقیق انتخاب شدند و 25 نمونه بر اساس طراحی انجام شده توسط نرم افزار طراحی آزمایشات تهیه و قدرت رنگی آنها اندازه‌گیری شد. قدرت رنگی نمونه‌ها با افزایش دما و اسیدیته حمام رنگرزی افزایش نشان داد و افزایش مقدار دندانه زاج سفید باعث کاهش قدرت رنگی کالای رنگرزی شده گردید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Wool Dyeing with Harmal Seed as a Natural Dye: Investigation of Influencing Factors Using Response Surface Methodology

نویسنده [English]

  • A. Haji
Textile Engineering Department, Yazd University, Yazd, Iran
چکیده [English]

Nowadays, there is an increasing interest in finding new sources of natural dyes with easy accessibility, high color strength, low cost, and high fastness properties. In this study, harmal seed has been used as a new source of natural dye on wool fibers. Harmal (Peganum Harmala) can be found extensively in several regions of Iran as a self-growing wild plant. Dyeing pH, dyeing Temperature and alum mordant concentration were chosen as the main influencing factors of this study and 25 samples were prepared according to the experimental design. The amounts of color strength of the dyed samples were measured. The results showed that the color strength was increased with increasing the dyebath pH and dyeing temperature. Increasing the concentration of alum decreased the color strength.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Harmal Seed
  • Mordant
  • Wool
  • Natural Dye
  • Response Surface Methodology

مراجع

  1. S. I. Ali, Revival of natural dyes in Asia. J. Soc. Dyers Colour. 109(1993), 13-14.
  2. D. J. Hill, Is there a future for natural dyes?. Rev. Prog. Color. Relat. Top. 27(1997), 18-25.
  3. A. Haji, S. S. Qavamnia, Response surface methodology optimized dyeing of wool with cumin seeds extract improved with plasma treatment. Fiber. Polym. 16(2015), 46-53.
  4. ب. انصاری، م. خواجه مهریزی، ا. ا. حاجی، رنگرزی کالای پشمی آماده‌سازی شده به کمک پلاسمای اکسیژن با رنگزای طبیعی گل ریواس. نشریه علمی پژوهشی علوم و فناوری رنگ. 9(1394)، 135-143.
  5. س. اسحقلوگلوگاهی، س. صفاپور، م. صادقی کیاخانی، س. سیدسعادتی، بهینه‌سازی فرآیند استخراج فراصوت رنگزای طبیعی میوه ولیک. نشریه علمی پژوهشی علوم و فناوری رنگ. 9(1394)، 313-320.
  6. م. شاهپروری، س. صفاپور، ک. ا. قرنجیگ، مطالعه رفتار سینتیکی و قابلیت رنگرزی نخ پشمی با مواد رنگزای طبیعی روناس و قرمزدانه. نشریه علمی پژوهشی علوم و فناوری رنگ. 10(1395)، 195-206.
  7. ل. مهرپرور، س. صفاپور، م. صادقی کیاخانی، ک. ا. قرنجیگ، بهبود رنگپذیری خامه پشمی مصرفی در فرش دستباف با مشتق زیست سازگار کیتوسان مطالعه خواص رنگرزی و ثبات رنگی با ماده رنگزای طبیعی اسپرک. نشریه علمی پژوهشی علوم و فناوری رنگ. 10(1395)، 89-96.
  8. س. د. محمدی، س. صفاپور، م. صادقی کیاخانی، مطالعه خصوصیات رنگی و ثباتی نخ پشمی اصلاح شده با کیتوسان– سیانوریک کلراید مورد مصرف در فرش دستباف با ماده رنگزای روناس. نشریه علمی پژوهشی علوم و فناوری رنگ. 10(1395)، 217-224.
  9. A. Haji, Z. Amiri, S. S. Qavamnia, Natural dyeing of wool with Arnebia euchroma optimized by plasma treatment and response surface methodology. J. Biodiversity Environ. Sci. 5(2014), 493-498.
  10.  A. Haji, S. S. Qavamnia, M. Nasiriboroumand, The use of D-optimal design in optimization of wool dyeing with Juglans regia bark. Ind. Text. 69(2018), 104-110.
  11. M. Molakarimi, M. Khajeh Mehrizi, A. Haji, Effect of plasma treatment and grafting of β-cyclodextrin on color properties of wool fabric dyed with Shrimp shell extract. J. Text. Inst. 107(2016), 1314-1321.
  12. A. Haji, S. S. Qavamnia, F. K. Bizhaem, Optimization of oxygen plasma treatment to improve the dyeing of wool with grape leaves. Ind. Text. 67(2016), 244-249.
  13. A. Haji, M. Khajeh Mehrizi, J. Sharifzadeh, Dyeing of wool with aqueous extract of cotton pods improved by plasma treatment and chitosan: Optimization using response surface methodology. Fiber. Polym. 17(2016), 1480-1488.
  14. A. Haji, A. M. Shoushtari, Natural antibacterial finishing of wool fiber using plasma technology. Ind. Text. 62(2011), 244-247.
  15. T. Sajed, A. Haji, M. K. Mehrizi, M. Nasiri Boroumand, Modification of wool protein fiber with plasma and dendrimer: Effects on dyeing with cochineal. Int. J. Biol. Macromol. 107(2018), 642-653.
  16. ح. بارانی، ز. ج. ملکوتی، س. رفیعی، بهینه‌سازی شرایط رنگرزی الیاف پشمی با گلبرگ زعفران جهت کسب شید آبی. نشریه علمی پژوهشی علوم و فناوری رنگ. 10(1395)، 259-266.
  17. T. Herraiz, D. González, C. Ancín-Azpilicueta, V. J. Arán, H. Guillén, β-Carboline alkaloids in Peganum harmala and inhibition of human monoamine oxidase (MAO). Food Chem. Toxicol. 48(2010), 839-845.
  18. G. Nenaah, Antibacterial and antifungal activities of (beta)-carboline alkaloids of Peganum harmala (L) seeds and their combination effects. Fitoterapia. 81(2010), 779-782.
  19. N. Chabir, H. Ibrahim, M. Romdhane, A. Valentin, B. Moukarzel, M. Mars, J. Bouajila, Seeds of Peganum harmala L. chemical analysis, antimalarial and antioxidant activities, and cytotoxicity against human breast cancer cells. Med. Chem. 11(2015), 94-101.
  20. S. Adeel, M. Zuber, Fazal-ur-Rehman, K. M. Zia, Microwave-assisted extraction and dyeing of chemical and bio-mordanted cotton fabric using harmal seeds as a source of natural dye. Environ. Sci. Pollut. Res. 25(2018), 11100-11110.
  21. A. Haji, Functional dyeing of wool with natural dye extracted from berberis vulgaris wood and rumex hymenosepolus root as biomordant. Iran. J. Chem. Chem. Eng. 29(2010), 55-60.
علوم و فناوری رنگ
دوره 13، شماره 2
شهریور 1398
صفحه 131-140

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار