شناسایی و تمایز رنگدانه‌های آبی موسوم به لاجورد درتذهیب دوره صفویّه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه مرمت ، دانشکده مرمت، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

در این پژوهش رنگدانه‌های آبی به لحاظ ترکیب شیمیایی و شکل در دو نسخه خطی متعلق به دوره صفویه مورد ارزیابی قرار گرفتند.برای دستیابی به این هدف، از روش بررسی میکروسکوپی با لوپ دیجیتال (Dino Light) و سپس میکروسکوپ الکترونی روبشی(SEM) و طیف‌سنجی پراش انرژی پرتو ایکس (EDX) استفاده شد. نتایج حاصل از تجزیه عنصری سه نوع رنگدانه آبی را نشان دادند. در لاجورد طبیعی عنصر کلسیم وجود دارد، در حالی که در نمونه لاجورد مصنوعی این عنصر ناپیداست. در ترکیب شیمیایی رنگدانه لاجورد فرنگی نیز، عنصرکبالت مشخص گردیدکه آن را از دو نوع لاجورد دیگر متمایز می‌کند. تصاویر حاصل از SEM نیز تمایزهای شکل را برای ساختار آنان آشکار نمودند به طوری که ذراتی بلوری، گوشه‌دار و ناهمسان برای لاجورد طبیعی و فرنگی، و برای لاجورد مصنوعی ذراتی با لبههایی گرد و بی‌شکل نمایان شدند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identification of Blue Pigments Known as Lazurite in The Illumination of The Safavid Era

نویسندگان [English]

  • M. Hosseini Someah
  • H.R. Bakhashandehfar
  • H. Aslani
Art University of Isfahan, Isfahan, Iran
چکیده [English]

In this research, blue pigments are evaluated in terms of their chemical composition and morphology in two manuscripts of the Safavid era. For this purpose, microscopic approach with Dino Light and SEM and EDX are used. The results of the element analysis showed three types of blue pigments. In natural lazurite, there is calcium. However, the element does not exist in artificial lazurite. In the chemical composition of western lazurite, there was cobalt that makes it distinct from other lazurite. SEM images also showed morphological components for their structure, so that there were crystal disparate particles for natural and western lazuli, and round shapeless particles were identified in artificial lazurite. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Natural lazurite Pigment
  • Artificial lazurite pigment
  • Western blue pigment
  • Illumination of the Safavid era
  • SEM-EDX
  1. I. Osticioli, N. F. C. Mendes, A. Nevin, F. P. S. C. Gil, M. Becucci, E. Castellucci, Analysis of natural and artificial ultramarine blue pigments using laser induced breakdown and pulsed Raman spectroscopy, statistical analysis and light microscopy. Spectrochim. Acta Part A. 73 (2009), 525–531.
  2. G. D. Smith, R. J. Klinshaw, The presence of trapped carbon dioxide in lapis lazuli and its potential use in geo-sourcing natural ultramarine pigment. J. Cult. Herit. 10 (2009), 415–421.
  3. Q. G. Zeng, G. X. Zhang, C. W. Leung, J. Zuo, Studies of wall painting fragments from Kaiping Diaolou by SEM/EDX, micro Raman and FT-IR spectroscopy. J. Microchem. 96 (2010), 330–336.
  4. V. S. F. Muralha, L. Burgio, R. J. H. Clarka, Raman spectroscopy analysis of pigments on 16–17th c. Persian manuscripts. Spectrochim. Acta Part A. 92 (2012), 21– 28.
  5. E. M. A. Ali, H. G. M. Edwards, Analytical Raman spectroscopy in a forensic art context:The non-destructive discrimination of genuine and fake lapis lazuli. Spectrochim Acta A. 121 (2014),  415–419.
  6. R. J. Genttens, G. L. Stout, Painting materials: A short encyclopedia (Dover art instruction). Chem. 1942, 105-151.
  7.                    م. ب. کثیری، شناسایی رنگدانه لاجورد در نگاره‌های ایرانی با استفاده از روش‌های نشر پرتو ایکس القائی پروتون (PIXE) و میکروسکوپی نیروی اتمی (AFM). نشریه علمی پژوهشی علوم و فناوری رنگ. (1394)9، 258-251.
  8. N. Buzgar, A. Buzatua, A. l. Apopei, V. Cotiug, In situ raman spectroscopy at the voronet, monastery (16th century, romania): New results for green and blue pigments. Vib. Spectrosc. 72 (2014), 142–148.
  9. Y. Porter, Painters, painting and books ( An essay on Persian technical literature 12- 19th centuries. 1998, 102-115.
  10. M. Bacci, D. Magrini, M. Picollo, M. Vervat, A study of the blue colors used by Telemaco Signorini (1835–1901). J. Cult. Herit. 10 (2009),  275–280.
  11. D. Jonynaite, J. Senvaitiene, A. Beganskiene, A. Kareiva, Spectroscopic analysis of blue cobalt smalt pigment. J. Vib. Spectrosc. 52 (2010), 158–162.
  12. S. Panighello, A. Kavcic, K. Vogel-Mikus, N. H. Tennent, A. Wallert, S. B. Hocevar, J. T. van Elteren, Investigation of smalt in cross-sections of 17th century paintings using elemental mapping by laser ablation ICP-MS. Microchem J. 125 (2016), 105–115.
  13. K. Janssens , G. V. D. Snickt, M. Alfeld, P. Noble, A. van Loon, J. Delaney, D. Conover, J. Zeibel, J. Dik, Rembrandt's ‘Saul and David’ (c. 1652): Use of multiple types of smalt evidenced by means of non-destructive imaging. Microchem J. 126 (2016), 515–523.
  14. C. Giraldo, J. I. Tobon, O. J. R. Baena, Ultramarine blue pigment: A non-conventional pozzolan. J. Constr. Buil. Mater. 36 (2012),  305–310.
  15. F. Gao, X. Zhou, H. Zhou, M. Li, H. Tong, S. Liu, Characterization and analysis of sandstone substrate, mortar layers, gold foils, and paintings of the Avalokitesvara Statues in Dazu County (China). J. Cult. Herit. 21 (2016), 881–888.
  16. A. Veiga, J. Mirao, A. J. Candeias, P. S. Rodrigues, D. M. Teixeira, V. S. F. Muralhag, J.G. Teixeiraa, Pigment analysis of Portuguese portrait miniatures of 17th and 18th centuries by Raman Microscopy and SEM-EDS. J. Raman Spectrosc. 45(2014), 947–957.
  17. P. Jin, W. Huang, J. Wang, G. Zhao, X. l. Wang, The identification of the pigments used to paint statues of Feixiange Cliff in China in late 19th century by micro-Raman spectroscopy and scanning electron microscopy/energy dispersive X-ray analysis. J. Mol. Struct. 983 (2010), 22–26. 
  18. L. Bonizzoni, A. Galli, G. Poldi, M. Milazzo, In situ non-invasive EDXRF analysis to reconstruct, stratigraphy and thickness of Renaissance pictorial multilayers. J. X-Ray. Spectrom. 36( 2007), 55-61
  19. R. Sefcu, V. Pitthard, S. Chlumska, I. Turkova, A multianalytical study of oil binding media and pigments onBohemian Panel Paintings from the first half of the 14th century. J.Cult Herit.(2016), 1-10.
  20. N. Grassi, A. Migliori, P. A. Mand, H. Calvo del Castillo,Identification of lapis-lazuli pigments in paint layers by PIGE measurements. J. Nucl. Instrum. Methods. Phys. Res B. 219–220 (2004), 48–52.
  21. S. Bianchin, U. Casellato, M .Favaro, P. A .Vigato, M. P. Colombini, G. Gautier, Physico-chemical and analytical studies of the mural paintings at Kariye Museum of Istanbul. J. Cult. Herit. 9 (2008), 179-183.
  22. B. Prieto, P. Sanmartln, L. P. Pardo, B. Silva, Recovery of the traditional colours of painted woodwork in the Historical Centre of Lugo (NW Spain). J. Cult. Herit. 12 (2011), 279–286.
  23. A. Atrei, F. Benetti, S.Bracci, D.Magrini, N. Marchettini, An integrated approach to the study of a reworked painting “Madonna with child” attributed to Pietro Lorenzetti. J. Cult. Herit. 15(2014) 80–84.