بهبود رنگ‌پذیری خامه پشمی مصرفی در فرش دستباف با مشتق زیست‌سازگار کیتوسان: مطالعه خواص رنگرزی و ثبات رنگی با ماده رنگزای طبیعی اسپرک

نویسندگان

1 دانشکده فرش، دانشگاه هنر اسلامی تبریز

2 گروه پژوهشی مواد رنگزای آلی، موسسه پژوهشی علوم و فناوری رنگ و پوشش

3 گروه پژوهشی مواد رنگزای آلی، قطب علمی رنگ، موسسه پژوهشی علوم و فناوری رنگ و پوشش

چکیده

در این مطالعه، خامه پشمی مصرفی در فرش دستباف با مشتق زیست‌سازگار کیتوسان، یعنی ترکیب کیتوسان-دندریمر پلی پروپیلن ایمین (CS-PPI) نسل دوم اصلاح شد و ویژگی‌های رنگرزی و ثبات رنگی آن با ماده رنگزای طبیعی اسپرک بررسی شد. اثر مقدار ترکیب CS-PPI، pH رنگرزی و غلظت ماده رنگزا بر روی قابلیت رنگرزی پشم مطالعه شد. نتایج نشان داد که با افزایش مقدار ترکیب CS-PPI، قابلیت رنگرزی، غلظت اشباع ماده رنگزا و عمق رنگی بهبود یافت. مقدار رمق‌کشی پشم اصلاح شده در pH خنثی نسبت به شرایط اسیدی به میزان قابل توجهی بهبود یافت، در حالی که تغییر محسوسی در قابلیت رنگرزی پشم خام با تغییر در pH مشاهده نشد. قدرت رنگی (K/S) الیاف رنگرزی شده به ترتیب: پشم اصلاح شده با CS-PPI>پشم دندانه شده با آلومینیم>پشم اصلاح نشده (خام) بود. اصلاح پشم تاثیر منفی بر ثبات های رنگی نداشت و حتی در برخی موارد باعث بهبود جزئی ثبات‌ها نیز گردید. به‌طور کلی نتایج نشان داد که می‌توان توسط اصلاح پشم با ترکیب زیست‌سازگار CS-PPI، دندانه و اسید را از فرآیند رنگرزی طبیعی اسپرک حذف نمود که از نظر زیست‌محیطی اهمیت زیادی دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Improvement of Dyeability of Woolen Pile Used in hand-knotted Carpet Through Biocompatible Chitosan Derivative: Study on Dyeing and Fastness Properties using Weld natural dye

نویسندگان [English]

  • S. Safapour 1
  • M. Sadeghi-Kiakhani 2
  • K. Gharanjig 3
1
2 Department of Organic Colorants, Institute for Color Science and Technology
3 Department of Organic Colorants;Center of Excellence for Color science and Technology, Institute for Color Science and Technology
چکیده [English]

In this study, woolen pile used in hand-knotted carpet was modified through biocompatible chitosan derivative, namely, chitosan- polypropylene imine dendrimer (CS-PPI) hybrid, and then its dyeability and color fastness using weld natural dye were investigated. The impact of CS-PPI, dyeing pH and dye concentration on the dyeability of the substrates were then studied. According to the results, as the CS-PPI amount increased, the dyeability and color depth was considerably enhanced. In the case of modified wool, the amount of dye exhausted at pH 7 was markedly higher than that at pH 4 while no appreciable difference was observed for pristine wool dyeability with pH changes. Color strength (K/S) data were in the following order of the CS-PPI modified wool>Aluminium-mordanted wool>pristine wool. Modification of wool had no adverse impact on color fastness and even in some cases resulted in minor improvement in fastness properties. Overall, it was concluded that mordant and acid could be eliminated from natural dyeing through wool modification with biocompatible CS-PPI that is of great importance from ecological point of view.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Woolen pile
  • Hand-Knotted carpet
  • Chitosan-dendrimer hybrid
  • dyeing
  • Natural Dye
  • Weld