مطالعه ساخت لعاب زرین فام بر اساس اولین فرمول کتاب «جواهرنامه نظامی»

نویسندگان

1 دانشکده هنر های اسلامی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز

2 دانشکده هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز

چکیده

زرین فام، تشکیل لایه بسیار نازکی از نانو ذرات مس و نقره با جلای فلزی در طیف‌های رنگی گوناگون است که بر روی لعاب در سومین مرحله پخت در شرایط احیاء کوره ایجاد می‌گردد. در پژوهش حاضر با رویکردی تجربی، صحت فرمول‌های ارائه شده درکتاب «جواهرنامه نظامی»تالیف محمد بن ابی البرکات نیشابوری بررسی و اولین فرمول ارائه شده در کتاب فوق، به عنوان نمونه انتخاب و مورد آزمایش قرار گرفته است. به طوری که مینای مذکور به صورت عملی بر روی سفال لعاب‌دار ایجاد گردیده و در ادامه ضخامت لعاب پایه و مینای زرین فام تشکیل یافته، ساختار شیمیایی این لایه‌ها و نحوه پخش عناصر عمده تشکیل دهنده آنها توسط مطالعات میکروسکوپ الکترونی روبشی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج آزمایش‌ها نشان داد که فرمول ارائه شده می‌تواند ما را به ساخت لعاب زرین فام برساند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Study of Luster Glaze Synthesis on the Basis of the First Formula in Book

نویسنده [English]

  • M. B.Kasiri 2
1
2 Faculty of Applied Arts, Tabriz Islamic Art University
چکیده [English]

Luster glaze is a very thin layer of silver and copper nanoparticles with a metallic luster in different color range formed on the surface of the glaze during the third stage of heating in reduction condition. Javaher name-ye-Nezami by Mohammad- ibn Abi-al-BarakatJuhari-Nishaboori is the earliest historical documents on Luster glaze which has various formulas for making this glaze.However, the key question is, whether one can still produce luster glaze based on these formulas. In the present study, by using an experimental approach, we verify the accuracy of one the formulas presented in this book. The first formula in the book Javaher Name-ye-Nezami was chosen while the research method was evaluative and it has been done through observations and experiments. The results show that the formula presented in Javaher-Name-ye-Nezami are quite capable of preparing Luster glaze.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Luster glaze
  • Javaher Name-ye- Nezami
  • Glaze compounds
  • SEM
  • Reduction firing