مطالعه رفتار رنگرزی الیاف پلی‌پروپیلن اصلاح شده به روش تولید الیاف آمیخته پلیمری بخش دوم: مطالعه سینتیک رنگرزی با ماده رنگزای دیسپرس انتخابی

نویسندگان

1 دانشکده مهندسی نساجی، دانشگاه یزد

2 گروه پژوهشی فیزیک رنگ، موسسه پژوهشی علوم و فناوری رنگ و پوشش

چکیده

در این مطالعه، سینتیک رنگرزی الیاف اصلاح شده پلی‌پروپیلن به روش تولید الیاف آمیخته پلی پروپیلن/پلی بوتیلن ترفتالات مورد مطالعه قرارگرفته است. برای این منظور الیاف اصلاح شده، با استفاده از یک مواد رنگزای دیسپرس انتخابی (C.I. Dispersed Blue 56) در دماها و زمان‌های مختلف، مورد عملیات رنگرزی قرار گرفت. به منظور محاسبه ثابت سینیتک رنگرزی و ضرایب نفوذ در دماهای مختلف، داده های حاصل از نتایج تجربی با رابطه‌های سینتیک معروفی چون، ویکراستاف، پترسون، مک‌گرگور و سگارا-پوآنته برازش گردیدند. نتایج نشان داد، با افزایش دما و زمان رنگرزی میزان رمق‌کشی، ثابت سینتیک رنگرزی و ضریب نفوذ، افزایش می‌یابد. همچنین مشاهده شد دمای oC 120 شرایط متفاوتی در میزان جذب مواد رنگزا نسبت به سایر دماها ایجاد نمود. به‌طوری‌که زمان رسیدن به نقطه اشباع رنگرزی در این دما تقریبا دو برابر سریع‌تر از سایر دماهای مورد مطالعه بود. معادله‌های سینتیک رنگرزی ویکراستاف و سگارا-پوانته انطباق بیشتری با نتایج تجربی نشان دادند و معادله ویکراستاف به دلیل بالا بودن متوسط ضرایب رگرسیون و روند افزایش ثابت سینتیک رنگرزی مطلوب با افزایش دما، از سایر رابطه‌ها مناسب‌تر تشخیص داده شد. مقدار ضریب نفوذ نیز با افزایش دما به مقدار چشمگیری (9 برابر) افزایش یافته است و بیشترین تغییرات آن مربوط به تغییر دما از oC100 به دمایoC 120 است. همچنین ملاحظه گردید، تغییرات ضرایب نفوذ با روند رمق‌کشی از تناسب خوبی برخوردار است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study on Dyeing Behavior of Modified PP Fibers Produced as Polyblend Fibers; Part 2: Study of Dyeing Kinetics with Selective Disperse Dye

نویسندگان [English]

  • M.A. Tavanaie 1
  • M. Safi 2
  • M. Rezaiemanesh 1
1 Textile Engineering Department, University of Yazd
2 Department of Color Physics, Institute for Color, Science and Technology
چکیده [English]

In this investigation, dyeing kinetic of modified PP fibers produced as polypropylene polybuthylene terephthalate (PP/PBT) polyblend fibers was studied. The modified fibers were dyed with selected disperse dye (C.I. Disperse Blue 56) at different times and temperatures. The experimental data was adjusted to well-known dyeing kinetic equations, i.e. Vickerstaff, Patterson, McGregor and Cegarra-Puente to determine the rate constant of dyeing and diffusion coefficient at different temperatures. The results showed, exhaustion, constants rate of dyeing and diffusion coefficients, were increased with increasing the time and temperature of dyeing process. A significant enhancement in dye absorption was observed for dyeing in 120 oC compare with other temperatures. So that, the time of dyeing saturation was reached two times faster in this dyeing temperature compare to the other temperatures. The best adjustments with applied dyeing kinetic equations were occurred with the Vickerstaff and Cegarra-Puente kinetic equations. However, the Vickerstaff equation was determined as the best model with regard to their highest average regression coefficients and suitable trend of dyeing kinetic constants in the range of the dyeing temperatures. Diffusion coefficient value was increased significantly (9 times) by increasing the dyeing temperature. Furthermore, the highest variation of diffusion coefficient enhancement belongs to temperature variation from 100 oC to 120 oC. Also, trend of the diffusion coefficients showed a good conformity with the exhaustions trend in the different temperatures.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Modified PP fibers
  • Dyeing kinetic
  • Disperse dye
  • Dyeing temperature