استخراج و مطالعه کاربرد ضایعات میوه سنجد به‌عنوان دندانه طبیعی در رنگرزی الیاف پشم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه پژوهشی مواد رنگزای آلی، پژوهشگاه رنگ، تهران، ایران، صندوق پستی: 654-167654

2 دانشکده شیمی، دانشگاه دولتی فیصل‌آباد، لاهور، پاکستان، صندوق پستی: 38000

3 گروه پژوهشی پردازش رنگ و تصویر، پژوهشگاه رنگ، تهران، ایران، صندوق پستی: 654-167654

چکیده

امروزه معرفی کاربردهای جدید از ضایعات کشاورزی، به دلیل جلوگیری از آلایندگی محیط‌زیست و کاهش هزینه‌های ناشی از دفع پسماند دارای اهمیت است. سنجد با نام زیتون روسی، کاربردهای غذایی و دارویی داشته اما ضایعات آن، مانند پوست و دانه اغلب دورریز است. سنجد و اجزای آن دارای تانن بوده که می‌تواند به عنوان دندانه در فرایند رنگرزی مورد استفاده قرار گیرد. فرایند عصاره‌گیری در حضور حلال اتانل انجام شد و با روش‌های دستگاهی (FTIR و DSC) مورد ارزیابی قرار گرفت. درصد ترکیبات فنلی در پوست و دانه میوه سنجد با روش TPC به ترتیب mg/ml 81.2 و 45.5 به دست آمد که نشان دهنده امکان استفاده از این عصاره­ها به عنوان دندانه است. رنگرزی با استفاده از عصاره اسپرک بر روی نخ­های پشم انجام شد. برای مقایسه عملکرد دندانه­های طبیعی، آلوم به‌عنوان دندانه معدنی کم خطر با غلظت 5 درصد استفاده شد. کاربرد غلظت 40 درصد از عصاره پوست سنجد و اسپرک در فرایند رنگرزی، سبب کسب بالاترین قدرت رنگی (19.47) می­شود. در نهایت نمونه های رنگرزی شده از نظر ویژگی­های رنگی و ثباتی
با استفاده از استانداردهای ایزو مورد بررسی قرار گرفتند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Extraction and Study of the Use of Oleaster Fruit Waste as Natural Mordant in Dyeing of Wool Yarns

نویسندگان [English]

  • Mozhgan Hosseinnezhad 1
  • Kamaladin Gharanjig 1
  • Shahid Adeel 2
  • Alireza Mahmoudi Nahavandi 3
1 Department of Organic Colorants, Institute for Color Science and Technology, Tehran, P.O. Box: 16765-654, Iran
2 Department of Chemistry, Government College University Faisalabad, Faisalabad 38000, Pakistan
3 Department of Color Imaging and Color Image Processing, Institute for Color Science and Technology, P.O. Box: 16765-654, Iran
چکیده [English]

Introducing new uses for agricultural waste is important to prevent environmental pollution and reduce waste disposal costs. The oleaster, often called the Russian olive, has culinary and medicinal applications, but its byproducts (seeds and peel) are frequently thrown away. Oleaster and its components are tannin-rich and can be used as mordants in dyeing. The extraction process was carried out in the presence of ethanol and was evaluated by analytical methods (FTIR and DSC). The percentage of phenolic compounds in peel and seed of oleaster fruit was obtained by the TPC method at 81.2 and 45.5 mg/ml, respectively, which indicates the possibility of using these extracts as mordants. Dyeing was done using Reseda extract on wool yarns. Alum was utilized as a low-risk mineral mordant with a concentration of 5% to evaluate natural mordants' effectiveness. The dyeing method with a 40% concentration of Oleaster peel and reseda extract yields the greatest K/S (19.47). Finally, the dyed samples were evaluated regarding color and fastness properties.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dyeing
  • Oleaster
  • Wool
  • Natural mordant
  • Extraction

مراجع

  1. Zhang Y, Zhou Q, Rather LJ, Li Q. Agricultural waste of Eriobotrya japonica L. (Loquat) seeds and flora leaves as source of natural dye and bio-mordant for coloration and bio-functional finishing of wool textile. Indust Crop Prod. 2021; 169: 113633. https://doi.org/10.1016/j.indcrop.2021.113633.
  2. Pandey R, Patel S, Pandit P, Nachimuthu S, Jose S. Colouration of textiles using roasted peanut skin an agro processing residue. J Clean Prod 2017; 172: 1319-1326. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2017.10.268.
  3. Zuber M, Adeel S, Fazal-Ur Rehman, Anjum F, Muneer M, Abdullah M, Zia, KM. Influence of microwave radiation on dyeing of bio-mordanted silk fabric using neem bark (Azadirachta indica) based tannin natural dye. J Nat Fibers. 2020; 17(10): 1410-1422. https://doi.org/10.1080/ 15440478. 2019.1576569.
  4. Hosseinnezhad M, Gharanjig K, Adeel S, Mahoudi Nahavandi A. Clean dyeing of wool yarns using oleaster fruit components as new bio‑mordant: a step toward reducing agricultural waste. Clean Technol Environ Policy. 2023; 25: 3149-3160. https://doi.org/10.1007/s10098-023-02563-7.
  5. Jabar JM, Owokotomo IA, Ogunsade AF. Sustainable dyeing of cotton fabric with mangiferin: Roles of microwave-rays and bio-mordants on fabric colorimetric and fastness properties. Sustain Chem Pharm 2022; 29:100822. https://doi.org/10.1016/j.scp.2022.100822.
  6. Rani N, Jajpura L, Butola BS. Ecological dyeing of protein fabrics with carica papaya L. leaf natural extract in the presence of bio-mordants as an alternative copartner to metal mordants. J Institut Eng (India): Series E. 2021; 101: 19-31. https://doi.org/10.1007/s40034-020-00158-1.
  7. Baseri S. Sustainable dyeing of wool yarns with renewable sources. Environ Sci Pollut Res. 2022; 29: 53238-53248. https://doi.org/10.1007/s11356-022-19629-6.
  8. Hosseinnezhad M, Gharanjig K, Razani N, Jafari R, Saeb MR. Green miles in dyeing technology: metal‑rich pumpkin extracts in aid of natural dyes. Environ Sci Poll Res 2022; 29: 50608-50616. https://doi.org/10.1007/s11356-022-19389-3.
  9. Hosseinnezhad M, Gharanjig K, Rouhani S, Razani N, Imani H. Environmentally friendly dyeing of wool yarns using of combination of bio-mordants and natural dyes, Environ Prog Sustain Energy. 2022; 41: e13868. https://doi.org/10.1002/ ep.13868.
  10. Hamidpour R, Hamidpour S, Hamidpour M, Shalari M, Sohraby M, Shahlari N, Hamidpour R. Russian olive (Elaeagnus angustifolia L.): From a variety of traditional medicinal applications to its novel roles as active antioxidant, anti-inflammatory, anti-mutagenic and analgesic agent. J Tradition Complemen Med. 2017; 7:24-29. https://doi.org/ 10.1016/j.jtcme.2015.09.004.
  11. Amiri Tehranizadeh Z, Baratian A, Hosseinzadeh H. Russian olive (Elaeagnus angustifolia) as a herbal healer. Biolmpacts. 2016; 6(3): 155-167. https://doi: 10.15171/bi.2016.22
  12. Abbas Uddin M, Rahman M., Ahsanul Haque ANM, Akter Smriti S, Datta E, Farzana N, Chowdhury S, Haider J, Sayem AS. Textile colouration with natural colourants: A review. J Clean Prod. 2022; 349: 131489. https://doi.org/10.1016/j. jclepro.2022.131489.
  13. Burgess R. Harvesting color: how to find plants and make natural dyes. Illustrated edition Pub., 2011; Artisan.
  14. Amota K, Grace Annapoorani S, Sudhapriya N. Dyeing of textiles with natural dyes extracted from Terminalia arjuna and Thespesia populnea fruits. Indust Crop Prod. 2020; 148: 112303. https://doi.org/10.1016/j.indcrop.2020.112303.
  15. Singh A, Sheikh J. Cleaner functional dyeing of wool using Kigelia Africana natural dye and Terminalia chebula bio-mordant. Sustain Chem Pharm. 2020; 17: 100286. https://doi.org/10.1016/j.scp.2020.100286.
  16. Prince periyasamy A. Natural dyeing of cellulose fibers using syzygium cumini fruit extracts and a bio-mordant: A step toward sustainable dyeing. Sustain Mater Technol. 2022; 33: e00472. https://doi.org/10.1016/j.susmat.2022.e00472
  17. Singh G, Mathur P, Singh N, Sheikh J. Functionalization of wool fabric using kapok flower and bio-mordant. Sustain Chem Pharm. 2019; 14: 100184. https://doi.org/10.1016/j.scp. 2019.100184.
  18. Adeel S, Habib N, Batool F, Amin N, Ahmad T, Arif S, Hussaan M. Environmental friendly exploration of cinnamon bark (Cinnamomum verum) based yellow natural dye for green coloration of bio-mordanted wool fabric. Environ Prog Sustain Energy. 2022; 41: e13794. https://doi.org/10.1002/ep. 13794.
  19. M. Khajeh Mehrizi, F. Malakan, M. Veysian, Z. Shahi, The effect of different nanoparticles on dyed wool carpet with walnut shell natural dye, Prog Color Colorant Coat. 2023; 16(3): 231-241. https://doi.org/10.30509/pccc.2023. 167045. 1191.
  20. M. Hosseinnezhad, K. Gharanjig, H. Imani, S. Rouhani, S. Adeel, Environmentally dyeing of wool yarns using of combination of myrobalan and walnut husk as bio-mordants, Prog Color Colorant Coat. 2023; 16(2): 197-205. https://doi.org/10.30509/pccc.2022.167001.1177.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار