شناسایی ماهیت رزین سندروس در بازار ایران به روش طیف‌سنجی مادون‌قرمز تبدیل فوریه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مرمت آثار تاریخی و باستان‌سنجی، دانشکده هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران

2 گروه مرمت اشیاء تاریخی و فرهنگی، دانشکده حفاظت و مرمت، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

3 گروه رزین و افزودنی‌ها، پژوهشکده پوشش‌های سطح و فناوری‌های نوین، موسسه پژوهشی علوم و فناوری رنگ و پوشش، تهران، ایران

4 گروه باستان‌سنجی، دانشکده حفاظت و مرمت، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

هدف از این تحقیق، بررسی ماهیت رزین سندروس عرضه شده در بازار ایران بر اساس مطالعه ساختار مولکولی آن است. در این مقاله طیف زیر قرمز تبدیل فوریه رزین‌هایی که به نام سندروس در بازار ایران به فروش می‌رسند، بررسی شده و در تطبیق با طیف سه رزین مرجع کلوفان، کوپال و سندروس، ماهیت آنها مورد تحلیل قرار گرفته است. سندروس رزینی دی‌ترپنوییدی است که از گونه گیاهی Tetraclinis articulata Vahl. بومی شمال غربی آفریقا حاصل می‌شود و در ساخت انواع جلا و پوشش برای نقاشی و آثار هنری به کار می‌رود. چنین به نظر می‌رسد که در گذشته نام سندروس به انواعی از رزین‌ها همچون سندروس، کلوفان و کوپال اطلاق می‌شد. امروزه نیز رزین‌های مختلفی با اشکال و رنگ مختلف در بازار ایران به نام سندروس به فروش می‌رسند و هنرمندان معاصر هنرهای سنتی از آن برای ساخت جلای ایرانی به نام روغن کمان استفاده می‌کنند. نتایج نشان می‌دهد که هر سه نوع رزین سندروس، کلوفان و کوپال، در بازار ایران بنام سندروس عرضه می‌گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identifying the Nature of Sandarac Resin in Iran's Market by Using FTIR

نویسندگان [English]

  • A. Nemati Babaylou 1
  • M. Azadi Boyaghchi 2
  • F. Najafi 3
  • M. Mohammadi Achachlouei 4
1 Faculty of Applied Arts, Tabriz Islamic Art University, Tabriz, Iran
2 Faculty of Conservation, Art University of Isfahan, Isfahan, Iran, Isfahan, Iran
3 Department of Resin and Additives, Institute for Color Science and Technology, Tehran, Iran
4 Faculty of Conservation, Art University of Isfahan, Isfahan, Iran
چکیده [English]

The aim of this research is to study sandarac ingredients as a resin in Iranian market according to its molecular structure. Fourier transform infrared spectra of resins, which is sold as sandarac in Iranian market, were investigated and their spectra were compared with three reference resins including Manilla copal, Sandarac and Colophony. Sandarac is a diterpenoid resin extracted from Tetraclinis articulata Vahl as a native plant of north western Africa. It has been used for production of various kinds of painting varnishes and artwork coatings. It seems that different resins such as copal, colophony and sandarac were known as sandarac in the past. Nowadays, many resins with different forms and colors are sold in Iran as sandarac and contemporary traditional artists use them for manufacturing "Kaman Oil" coating (a traditional Persian resin–oil varnish). Results showed that all the three kinds of resins (copal, colophony and sandarac) are sold and presented in Iran as sandarac.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sandarac
  • Copal
  • Colophony
  • Diterpenoid resin
  • Fourier transform infrared spectroscopy (FTIR)