ارزیابی عملکرد سه ماده نوین Nano-SiO2، Nano-Ca(OH)2 و NH4)2HPO4) به عنوان پوشش‌دهنده سطحی بر سنگ‌ آهکی متعلق به مجموعه میراث جهانی پاسارگاد

نویسندگان

1 گروه مرمت اشیاء تاریخی و فرهنگی، دانشکده مرمت، دانشگاه هنر اصفهان

2 گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه اصفهان

چکیده

در دو دهه اخیر برخی از مواد صنعتی در جهت مصارف حفاظتی و مرمتی در حوزه آثار تاریخی، بهینه‌سازی شده‌اند و به عنوان پوشش‌دهنده برای افزایش دوام آثار در مقابل عوامل محیطی رواج یافته‌اند. هدف این پژوهش شناسایی یک ماده استحکام‌بخش سطحی، برای کاربرد در سنگ‌ آهکی کرم رنگ در مجموعه تاریخی پاسارگاد است. بدین ترتیب، از بین جدیدترین‌ مواد، سه ماده متفاوت که هم‌خوانی بیشتری از لحاظ ماهیت با سنگ‌های آهکی دارند، انتخاب شدند که عبارتند از: نانوذرات دی اکسید سیلسیم (SiO2)، نانو ذرات هیدروکسید کلسیم (Ca(OH)2) و دی آمونیم هیدروژن فسفات (NH4)2HPO4)). ارزیابی تاثیر این سه ماده بر افزایش مقاومت سطح سنگ توسط میکرو-دریل‌زنی و چگونگی پوشش‌دهندگی و اتصال آن با بستر توسط دستگاه FE-SEM سنجیده شد و تغییرات میزان تخلخل و توزیع منافذ سنگ، توسط دستگاه تخلخل‌سنج جیوه‌ای (MIP) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاکی از این هستند که برخلاف تصور، هیدروکسید کلسیم کمترین تاثیر را نسبت به دو ماده دیگر بر افزایش مقاومت سطحی داشته است. در مقابل، از دیدگاه ریزساختاری لایه‌های‌ پوششی آمونیم فسفات و SiO2 حاوی ریز ترک‌های شاخه‌ای و شبکه‌ای هستند. اما هیدروکسید کلسیم نسبت به دیگر مواد، سطحی هموارتر و فاقد ریز ترک ایجاد کرده و همچنین بیشترین کاهش تخلخل را در بر داشته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study on Effectiveness of Three Materials Nano-SiO2, Nano-Ca(OH)2 and (NH4)2HPO4 as a Novel Superficial Consolidant on the limestone used in Pasargadae World Heritage Site

نویسندگان [English]

  • A. Shekofteh 1
  • H. Ahmadi 1
  • M. Yazdi 2
1 Faculty of Conservation, Art University of Isfahan
2 Faculty of Science, University of Isfahan
چکیده [English]

The materials that are now being used in the conservation of historic and cultural heritage are originally available in the market of industry. Recently, some of the materials are improved in the fields of conservation of heritage and they are so common in the consolidation of artificial objects or monuments. The aim of the study is identification of the proper material for consolidation of beige stone against environmental factors. Thus, three materials were chosen from the recent products which are more compatible with composition of limestone. Stone specimens were consolidated with Nano Estel (Nanostructure silicon dioxide SiO2 dispersion in water), Nano Lime (Ca(OH)2) (Nano-lime dispersion in isopropyl alcohol), and Dibasic ammonium phosphate ((NH4)2HPO4) well known as HAP method. Samples were characterized by FE-SEM and tested by Microdrilling resistance. The porosity also was analyzed by MIP. The results show Nano-lime has the lowest surface effectiveness which barely changed the physical properties of the stone in comparison with the others. In the case of covering, in both Estel and HAP, some microcracks (with branch and net pattern) were observed on the layer above substrate, in contrast, nano-lime made a homogeneous layer. Also, nano-lime treatment caused 6% reduction of the porosity which had the most effectiveness on stone porosity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pasargadae
  • Limestone
  • Consolidation
  • Nano-Ca(OH)2
  • Nano-SiO2
  • (NH4)2HPO4