مطالعه سینتیک رنگرزی نخ پلی‌اتیلن ترفتالات یکسره با جمع‌شدگی دوگانه (BSY) از نوع اینترلیس شده با ماده رنگزای دیسپرس انتخابی

نویسندگان

دانشکده مهندسی نساجی، دانشگاه یزد

چکیده

در این مطالعه، سینتیک رنگرزی نخ پلی‌اتیلن ترفتالات یکسره با جمع شدگی دوگانه (BSY) تولیدشده به روش اینترلیس و نخ پلی‌اتیلن ترفتالات تکسچره معمولی مورد مطالعه قرار گرفته است. رنگرزی با استفاده از ماده رنگزای دیسپرس C.I. Disperse Blue 183 در دماها و زمان‌های مختلف انجام شد. به منظور محاسبه ثابت سینتیک رنگرزی و ضرایب نفوذ در دماهای مختلف، داده‌های حاصل از نتایج تجربی با رابطه‌های سینتیک شناخته‌شده‌ای چون ویکراستاف، پترسون، مک‌گرگور و سگارا-پوآنته برازش گردیدند. نتایج نشان داد در هر دو نوع نخ معمولی و نخ با جمع‌شدگی دوگانه پلی‌اتیلن ترفتالات، با افزایش دما و زمان رنگرزی، میزان رمق‎کشی، ثابت سرعت رنگرزی و ضریب نفوذ افزایش می‌یابد. همچنین در تمامی دماها و زمان‌های مشابه رنگرزی، میزان رمق‌کشی و ضریب نفوذ برای نخ پلی‌اتیلن ترفتالات BSY از نخ پلی‎اتیلن ترفتالات معمولی بیشتر است. افزایش دمای رنگرزی از 120 به ˚C130، زمان رسیدن به نقطه عطف در منحنی رمق‌کشی نخ پلی‌اتیلن ترفتالات BSY را 50 درصد کاهش داد. همچنین مقدار انرژی فعال‌سازی نخ پلی‎اتیلن ترفتالات تکسچره معمولی، 22.3 درصد بیشتر از نخ پلی‎اتیلن ترفتالات یکسره BSY، مشاهده شد. در هر دو نوع نخ معمولی و BSY، تغییرات ثابت سرعت با افزایش دما براساس رابطه ویکراستاف از دقت بیشتری نسبت به سایر روابط برخوردار بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of Dyeing Kinetics of the Poly(Ethylene Terephthalate) Interlaced Bi-Shrinkage Filament Yarn with Selective Disperse Dye

نویسندگان [English]

  • M.A. Tavanaie
  • F. Entezari
  • R. Khajetaj Yazdi
Textile Engineering Department, University of Yazd
چکیده [English]

In this study, dyeing kinetics of the poly(ethylene terephthalate) (PET) interlaced bi-shrinkage and normal textured yarns were considered. The dyeing processes were carried out using C.I. Disperse Blue 183 at different times and temperatures. The experimental data were adjusted to well-known dyeing kinetic equations, i.e. Vickerstaff, Patterson, McGregor and Cegarra-Puente to determine the constant rate of dyeing and diffusion coefficient at different temperatures. The results showed that the exhaustion, constants rate of dyeing and diffusion coefficients were increased with increasing the time and temperature of dyeing process for both normal and interlaced bi-shrinkage PET yarns. Also in all similar dyeing times and temperatures, the exhaustion values and diffusion coefficients of interlaced bi-shrinkage PET yarns are higher comparing to normal PET yarns. The turning point of the exhaustion curve for the BSY PET yarn significantly was decreased (-50%) with increasing the dyeing temperature from 120 oC to 130 oC. Also activation energy of conventional PET yarn was observed 22.3% more than BSY PET yarn. The best adjustments of the both normal and interlaced bi-shrinkage PET yarns with applied dyeing kinetic equations were observed for the Vickerstaff equation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Interlaced bi-shrinkage PET yarn
  • Disperse dye
  • Dyeing kinetic
  • Dyeing temperature
  • Dyeing time